Zwanen op de Koumen­vijver


Indiendatum: 19 jan. 2023

Het zwanenpaar op de amfibienvijver (de middelste vijver) in de Koumen in Hoensbroek
In de nacht van 28 op 29 mei 2022 is voor één zwanenpaar in Hoensbroek memorabel; namelijk die nacht verdwenen hun twee pullen en de nog niet uitgebroede eieren. Ook in 2021 verdwenen hun niet uitgebroede eieren en zagen zij geen jongen geboren worden. Dit is geen toeval. Enig rondspeuren op het internet leert dat verdwijnen van zwaneneieren of pullen in Nederland veel meer voorkomt. Kunnen we spreken van diefstal? Er zijn camerabeelden van locaties elders die dit bevestigen. Omwonenden hebben 7 juni daaropvolgend aangifte van diefstal gedaan bij de politie. In september 2022 is er een schouwing geweest onder leiding van de portefeuillehouder. Één doel van de schouwing is geweest om een oplossing te vinden voor het zwanenpaar van de Koumenvijver die komend broedseizoen eindelijk zijn jongen zelf kan zien opgroeien. Intussen staat het broedseizoen voor de deur, aan de situatie bij de Koumenvijver is nog niets veranderd.Omwonenden zijn zeer begaan met de dieren en stellen vragen. Waar blijft de oplossing?
*https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/knobbelzwaan. *https://www.vogelbescherming.nl/actueel/bericht/zwanenwacht
Partij voor de Dieren heeft naar aanleiding van het vermelde voorval de volgende vragen:

  1. Is de gemeente zich bewust van de afname van het leven in het algemeen (uitgezonderd menselijk en bio-industrieel leven) en van wilde dieren in onze directe omgeving in het bijzonder ?
  2. Overweegt gemeente Heerlen om de burgers hierover en over het belang daarvan voor hun eigen welbevinden intensief en bij herhaling te informeren?
  3. Is of voelt de gemeente Heerlen zich verantwoordelijk voor de beschreven situatie van de zwanen?
  4. Het broedseizoen begint 15 maart, de tijd dringt. Indien vraag 3 bevestigend wordt beantwoordt: welke oplossing ziet de portefeuillehouder voor het probleem?
  5. Is er bijvoorbeeld contact opgenomen met Vogelbescherming?*




De knobbelzwaan is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn knobbelzwanen beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de knobbelzwaan is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming. De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:

  • het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
  • het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
  • het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
  • het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
  • het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).

Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).