Vuur­werk­overlast en -schade


Indiendatum: 5 jan. 2023

  1. Klopt het dat de vuurwerkoverlast in Heerlen is toegenomen sinds het vuurwerkverbod niet meer geldt?
  2. Hoeveel incidenten waren er in Heerlen? Hoe vaak is de politie opgeroepen en hoe vaak heeft de brandweer moeten uitrukken (van de 139 keer op Zuid-Limburgse schaal)?
  3. Kan het college in beeld brengen hoe de situatie in Zuyderland en andere ziekenhuizen in de regio (waar mogelijk ook Heerlenaren terecht gekomen zijn) afgelopen jaarwisseling was?
  4. Kunt u een (zo concreet mogelijke) inschatting maken ten aanzien van de hoogte van de totale vuurwerkschade in Heerlen?
  5. Hoe groot is de schade voor de gemeente?
  6. Is het onderzoek (zie onderstaand): ‘Vuurwerk zorgt voor langdurige verstoring van wilde vogels’ bekend bij het college?
  7. Het grootste deel van de watervogels bij kasteel Hoensbroek is na de nieuwjaarsnacht (even?) weg. Vindt het college dat, met de kennis van nu over dieren in het wild en de angst die bij huisdieren leeft het gebruik van vuurwerk nog te verantwoorden is?
  8. In afwachting van een landelijk vuurwerkverbod is er in Parkstad medio december een ontmoedigingsbeleid vuurwerk ingesteld. Denkt het college dat dit tijdstip het geschikte moment is geweest?
  9. Vindt het college dat een ontmoedigingsbeleid eerder en langer kan worden ingezet met meer resultaat (voordat vuurwerkbestellingen worden geplaatst?)
  10. Was de toon van het ontmoedigingsbeleid de juiste?
  11. Zou er niet meer bereikt worden met op een positieve wijze oproepen tot empathie voor natuur, dieren, milieu en mensen die leed ondervinden van het afsteken van vuurwerk?
  12. Wat is het standpunt van het college over een landelijk vuurwerkverbod?
  13. Stel er komt een landelijk vuurwerkverbod is het dan denkbaar dat er een of meerdere centrale licht- en/of vuurwerkshow(s) in Heerlen of Parkstad kan worden georganiseerd?


Op veel plekken in Nederland ging het op Oudjaarsavond en Nieuwjaarsnacht mis. Burgemeesters en artsen pleiten voor een landelijk vuurwerkverbod, een discussie die door GroenLinks, Partij voor de Dieren en D66 ook in Den Haag weer gevoerd wordt.

Afgelopen zaterdagnacht was het “een ouderwetse horrornacht” in ziekenhuizen (zoals oogarts Tjeerd Faber het noemt) met veel letsel, zoals opengescheurde of verliezen van ogen, verloren vingers en ernstige brandwonden. In het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht moest bij een elfjarig jongetje zijn hand geamputeerd en oog verwijderd worden vanwege vuurwerkletsel.

Vaak wordt letsel niét veroorzaakt door illegaal vuurwerk, maar “gewoon” door siervuurwerk dat te vroeg ontploft of mensen niet snel genoeg hun hoofd wegtrekken. Het jongste slachtoffer was 7 jaar.

Hulpdiensten werden weer belaagd, zo werden onder andere agenten in Den Haag met vuurwerk bekogeld. Meerdere agenten raakten gewond, waarvan ook een aantal met waarschijnlijk blijvend letsel.

Meerdere gebouwen en auto’s hebben het moeten ontgelden. Twee van de vele voorbeelden: in Veghel een monumentaal leegstaand kerkgebouw in vlammen op en in Amsterdam brak een brand in een basisschool uit. Dichterbij huis ging het ook mis: zo brak in Reuver brand uit in het clubgebouw van een handboogvereniging en in Maastricht raakten drie huizen zwaar beschadigd na een vuurwerkbrand.

Afgelopen jaarwisseling heeft de brandweer Zuid-Limburg in totaal 139 keer moeten uitrukken.

Verzekeraars geven aan in dat er ongeveer 10 miljoen euro aan particuliere schade, veroorzaakt rondom de jaarwisseling, gemeld is. Medische kosten, schadeclaims van bedrijven en schade aan overheidsgebouwen vallen niet onder die 10 miljoen euro.

Op 4 november stemde de Heerlense gemeenteraad nog tegen een motie van GroenLinks om de Heerlense inwoners zich over een gemeentelijk vuurwerkverbod te laten uitspreken. Het college stelde toen dat het vuurwerkverbod een landelijke kwestie is.

Uit nieuw onderzoek blijkt dat wilde ganzen door het afsteken van vuurwerk niet ‘even opvliegen en weer neerstrijken’. De gedragsveranderingen houden langer aan, zegt Bart Nolet van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW). Samen met het Duitse Max Planck Instituut voor Diergedrag leidde hij het onderzoek dat net is gepubliceerd.


Indiendatum: 5 jan. 2023
Antwoorddatum: 30 jan. 2023

De heer T. Dragstra, de heer T. Nefjodov, mevrouw E. Géron Alhier

Heerlen,
30 januari 2023

Onderwerp
Beantwoording vragen ex. art. 33 RvO. over Vuurwerkoverlast en -schade

Geachte mevrouw Géron en heren Dragstra en Nefjodov,

naar aanleiding van uw vragen d.d. inzake Vuurwerkoverlast en -schade delen wij u het volgende mede.

Vraag 1

Klopt het dat de vuurwerkoverlast in Heerlen is toegenomen sinds het vuurwerkverbod niet meer geldt?

Antwoord

De geregistreerde meldingen over vuurwerkoverlast bij de gemeente en de politie bedroegen voor de maanden oktober tot en met januari 2021/2022 en 2022/2023

2021/20222022/2023
oktober 10oktober 61
november 34november 84
december 257december 108
januari 39januari t/m 18-01 23

In oktober en november 2022 lag het aantal klachten dat bij de gemeente en de politie is binnengekomen aanmerkelijk hoger dan tijdens dezelfde periode in 2021. Het aantal klachten in december 2022 lag op minder dan de helft van het aantal uit dezelfde periode in 2021. In januari 2023 was het aantal iets meer dan de helft van het voorgaande jaar. Het grootste deel van de klachten in januari 2023 komt uit de eerste 9 dagen van deze maand.

Vraag 2

Hoeveel incidenten waren er in Heerlen? Hoe vaak is de politie opgeroepen en hoe vaak heeft de brandweer moeten uitrukken (van de 139 keer op Zuid-Limburgse schaal)?

Antwoord

De politie is in december 2022 47 maal opgeroepen met klachten over vuurwerkoverlast. Bij de aanpak van de vuurwerkoverlast hebben de politie, gemeentelijke handhavers en de straatcoaches samengewerkt.

De Brandweer Zuid-Limburg is tussen 31 december 2022 00:00 uur en 1 januari 2023 08:00 uur opgeroepen voor 31 incidenten binnen Heerlen.

De Brandweer Zuid-Limburg werkt regionaal. Dit betekent dat de Brandweer Heerlen ook buiten Heerlen gaat blussen/redden/hulp verlenen, en brandweereenheden van buiten Heerlen doen datzelfde ook in Heerlen. Bij de bestrijding van de incidenten in Heerlen zijn de kazernes Heerlen, Kerkrade, Brunssum, Schinnen en Simpelveld ingezet. De kazerne Heerlen heeft 28 keer op een alarm gereageerd en is ingezet in de gemeenten Heerlen, Landgraaf en Gulpen-Wittem.

Vraag 3

Kan het college in beeld brengen hoe de situatie in Zuyderland en andere ziekenhuizen in de regio (waar mogelijk ook Heerlenaren terecht gekomen zijn) afgelopen jaarwisseling was?

Antwoord

Wij kunnen in beeld brengen hoeveel personen met lichamelijk letsel als gevolg van vuurwerkgebruik er behandeld zijn door de Huisartsenpost Oostelijk Zuid Limburg (OZL) en door de twee Zuyderland-ziekenhuizen met een Spoed Eisende Hulp- afdeling.

Bij de Huisartsenpost OZL hebben zich tijdens de jaarwisseling 18 vuurwerkslachtoffers gemeld.

  • 6 daarvan waren jonger dan 12 jaar
  • 1 daarvan was in de leeftijd van 12-15 jaar.
  • 11 daarvan waren ouder dan 16 jaar

    5 van de 18 vuurwerkslachtoffers zijn doorverwezen naar de Spoed Eisende Hulp van het Zuyderland ziekenhuis. 3 van hen zijn in Heerlen behandeld, 2 in Sittard- Geleen.

    Vraag 4

    Kunt u een (zo concreet mogelijke) inschatting maken ten aanzien van de hoogte van de totale vuurwerkschade in Heerlen?

    Antwoord

    Dit kunnen we niet: de particuliere schade is niet bekend omdat hierover geen gegevens verstrekt worden door de verzekeraars.

    Vraag 5

    Hoe groot is de schade voor de gemeente?

    Antwoord

    De schade voor de gemeente betreft vernielde afvalbakken als gevolg van afgestoken vuurwerk. In totaal zijn er tijdens de afgelopen jaarwisseling 35 afvalbakken vernield door vuurwerk. De kosten voor het vervangen van de afvalbakken zijn in totaal € 15.750,-.

    Ter aanvulling: rondom de jaarwisseling 2021-2022 werden er 77 afvalbakken vernield. Totale kostenpost was toen € 34.650,-

    Vraag 6

    Is het onderzoek (zie onderstaand): ‘Vuurwerk zorgt voor langdurige verstoring van wilde vogels’ bekend bij het college?

    Antwoord

    Het college is bekend met de resultaten van dit onderzoek.

    Vraag 7

    Het grootste deel van de watervogels bij kasteel Hoensbroek is na de nieuwjaarsnacht (even?) weg. Vindt het college dat, met de kennis van nu over dieren in het wild en de angst die bij huisdieren leeft het gebruik van vuurwerk nog te verantwoorden is?

    Antwoord

    We zijn van mening dat letsel en ander leed bij dieren in het wild en bij huisdieren zoveel mogelijk voorkomen dient te worden. Als onderdeel van het moreel appel hebben we de inwoners opgeroepen om hun verantwoordelijkheid te nemen en de overlast door vuurwerk voor elkaar en voor dieren zoveel mogelijk te beperken.

    Vraag 8

    In afwachting van een landelijk vuurwerkverbod is er in Parkstad medio december een ontmoedigingsbeleid vuurwerk ingesteld. Denkt het college dat dit tijdstip het geschikte moment is geweest?

    Antwoord

    Ja, bij de afweging van het starttijdstip zijn onder andere ervaringsgegeven uit voorgaande jaren meegewogen en we denken dat dit tijdstip geschikt is geweest.

    Vraag 9

    Vindt het college dat een ontmoedigingsbeleid eerder en langer kan worden ingezet met meer resultaat (voordat vuurwerkbestellingen worden geplaatst?)

    Antwoord

    Nee, het zwaartepunt van de vuurwerkoverlast ligt ieder jaar in de maand december, vandaar dat de publiciteitscampagne in deze maand wordt uitgevoerd. De media brengen in de huidige tijd in hoog tempo nieuwe onderwerpen en berichten in het nieuws en bepalen zo welke thema’s in de aandacht staan. Het eerder en langer inzetten van een ontmoedigingsbeleid heeft niet meer resultaat omdat de aandacht zal verslappen. Bovendien wordt een groot deel van het vuurwerk niet vooraf besteld, maar fysiek opgehaald in het Belgische en Duitse grensgebied.

    Vraag 10

    Was de toon van het ontmoedigingsbeleid de juiste?

    Antwoord

    Ja, met de ingezette boodschappen is een beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van onze inwoners om overlast en leed bij mede-inwoners en bij dieren zoveel mogelijk te voorkomen, en om de eigen woonomgeving schoon te houden. We vinden dit een belangrijk uitgangspunt in onze samenwerking met onze inwoners.

    Vraag 11

    Zou er niet meer bereikt worden met op een positieve wijze oproepen tot empathie voor natuur, dieren, milieu en mensen die leed ondervinden van het afsteken van vuurwerk?

    Antwoord

    Wij hebben in ons moreel appel opgeroepen tot empathie voor mensen, dieren, natuur en milieu.

    Vraag 12

    Wat is het standpunt van het college over een landelijk vuurwerkverbod?

    Antwoord

    Landelijke regelgeving op dit onderwerp is een voorwaarde om op een uniforme manier de overlast en schade door vuurwerk te kunnen beperken. Het is echter niet de enige voorwaarde: ook in Europees verband zal afstemming van de regelgeving noodzakelijk zijn om de (illegale) vuurwerkimport uit de buurlanden en andere EU- lidstaten te beperken.

    Vraag 13

    Stel er komt een landelijk vuurwerkverbod is het dan denkbaar dat er een of meerdere centrale licht- en/of vuurwerkshow(s) in Heerlen of Parkstad kan worden georganiseerd?

    Antwoord

    Dat is vooruitlopen op de zaken, dus hier kunnen we nu geen antwoord op geven. We verwachten echter niet dat alle inwoners die nu zelf vuurwerk afsteken, een of meerdere centrale licht- en/of vuurwerkshows als volwaardig alternatief zullen zien voor het zelf afsteken.

    Burgemeester R. Wever