Maai­beleid in tijden van droogte en soor­ten­schaarste.

Indiendatum: 28 jul. 2022
Antwoorddatum: 3 okt. 2022

Geachte mevrouw Géron,

Op 28 juli 2022 heeft u vragen gesteld inzake maaibeleid in tijden van droogte en soortenschaarste. Aangezien deze vragen niet binnen de daarvoor gestelde termijn beantwoord konden worden, heeft u op 20 juli 2022 een uitstelbericht ontvangen. Onderstaand treft u nu de antwoorden op uw vragen aan.

Vraag 1

Hoe verhoudt zich het maaibeleid van Heerlen met de wens om de biodiversiteit en de natuur in Heerlen te versterken?

Antwoord

Heerlen zet sterk in op extensief en, bij voorkeur, ecologisch maaibeheer. Zelfs binnen ons ecologisch maaibeheer stemmen wij het beheer af op de terreinomstandigheden en de kansen voor soortenrijkdom. Onlangs is een groot deel van ons extensief maaibeheer omgezet naar ecologisch maaibeheer.

Vraag 2

Heeft Heerlen een beleid met betrekking tot maaien en groenbeheer?

Antwoord

Ja, dit is vastgelegd in de “werkwijze ecologisch maaibeheer”. We werken al jaren aan het versterken van de biodiversiteit, vanwege de goede resultaten én vanwege de landelijk alsmaar afnemende biodiversiteit willen we hier nog sterker op inzetten. Daarom maken we hiervoor een thematische aanvulling op ons groenbeleidsplan.

Vraag 3

Welke organisatie is/ welke organisaties zijn verantwoordelijk voor het groenbeheer in Heerlen? Welke afspraken zijn met deze organisatie(s) gemaakt met betrekking tot het groenbeheer en het maaibeleid? Hebben deze organisaties een keurmerk voor ecologisch bermbeheer?

Antwoord

Twee aannemers voeren ons maaibeheer uit, beide bedrijven zijn “kleurkeur” gecertificeerd. Kleurkeur is een certificaat voor goed ecologisch maaibeheer, ontwikkeld door de Vlinderstichting en Stichting Groenkeur.
Een ecologisch adviesbureau begeleidt en stuurt het ecologisch maaibeheer aan.

Vraag 4

Wordt er bij het maaien rekening gehouden met vergroten van biodiversiteit?

Antwoord

Zie antwoord op vragen 1 t/m 3.

Vraag 5

Het broedseizoen loopt van 15 maart tot en met 15 juli. Wordt er niet gemaaid in het broedseizoen? Wordt voorafgaand aan het maaien het gebied onderzocht op broedende vogels en andere dieren?

Antwoord

Het broedseizoen is soortafhankelijk. Ons uitgangspunt is dat we verstoring van bodembroeders willen voorkomen. We maaien echter wel in het broedseizoen, de eerste maaironde ligt tussen begin juni en half juli, afhankelijk van de zaadzetting van de kruiden. Dit is noodzakelijk voor het verschralen van de bodem om zo een kruidenrijke, biodiverse, vegetatie te krijgen of behouden. We laten vanwege het voorkomen van diverse diersoorten minimaal 20% van de vegetatie staan.

Via het bestek is de aannemer verplicht het werk vooraf op aanwezigheid van broedende vogels te controleren.
Op plekken waar regulier maaibeheer plaats vindt, hier wordt 30x per jaar gemaaid, is dit niet noodzakelijk omdat in dit soort korte vegetaties geen vogels zullen broeden.

Vraag 6

Hoe vaak wordt er gemaaid en welke afspraken zijn er gemaakt met betrekking tot de maaihoogte?

Antwoord

Bij het ecologische maaibeheer wordt twee keer per jaar gemaaid. Daarbij is de minimale maaihoogte 5 centimeter om wortelrozetten niet te beschadigen en de maximale hoogte 15 centimeter zodat er wel verschraling plaatsvindt. De hoogte wordt mede bepaald door de ecoloog die het werk begeleidt.

Vraag 7

Wordt voorafgaand aan het maaien zwerfafval verwijderd?

Antwoord

Ja, dit is in het maaibestek opgenomen.

Vraag 8

Wordt er tijdens het maaien geklepeld? Hoe wordt het maaisel afgevoerd? Wordt het gecomposteerd of gebruikt voor het maken van biobrandstof?

Antwoord

Er wordt niet geklepeld, de aannemer is verplicht te maaien met een cyclomaaier. Het maaisel mag maximaal vijf dagen blijven liggen voordat het wordt opgeruimd. Na minimaal één tot maximaal vijf dagen moet het maaisel opgeruimd worden. Het maaisel wordt gecomposteerd.

Vraag 9

Wat gebeurt er met het snoeiafval van invasieve exoten zoals de Japanse duizendknoop? Is bekend welke invasieve exotische planten bestreden mogen worden en hoe dit gedaan moet worden?

Antwoord

De afvoer en verwerking van het snoeiafval is afhankelijk van de soort. Japanse duizendknoop mag niet gemaaid worden tijdens de maaibeurten, om verdere verspreiding te voorkomen.
Wij zijn bekend met welke soorten bestreden dient te worden. Wij hebben kennis van diverse methodieken om soorten te beheersen of bestrijden en worden hierin ook door deskundigen ondersteund.

Vraag 10

Kennen wij in Heerlen overlast van de woekerende watercrassula?

Antwoord

Ja

Vraag 11

Wordt er bij het maaien rekening gehouden met kwetsbare en zeldzame planten?

Antwoord

Zie antwoord op vragen 1 t/m 3.

Vraag 12

We kennen dit jaar lange droogteperioden. Wordt het maaibeleid hierop aangepast? Op welke wijze? Wordt er bijvoorbeeld minder vaak en/of minder kort gemaaid?

Antwoord

Het ecologische maaibeheer wordt begeleid door een ecologisch bureau dat aangeeft wanneer gestart kan worden met maaien. Voor het ecologisch maaibeheer heeft de droogte weinig gevolgen, behalve dat het tijdstip iets naar voren schuift en dat er minder biomassa afkomt. Twee keer maaien blijft wel noodzakelijk om de bodem te blijven verschralen.
Bij ons begrazingsbeheer, dat wij ook toepassen op kruidenrijke vegetaties, is de droogte wel merkbaar. Hier is dit jaar een ronde minder begraasd.

Vraag 12

Wordt er bij het groenbeheer gebruik gemaakt van gewasbeschermingsmiddelen? Hoe wordt ‘onkruid’ bestreden?

Antwoord

In Heerlen zetten wij zoveel als mogelijk in op mechanische en biologische beheersing en bestrijding. Alleen bij de bestrijding van Japanse duizendknoop worden chemische bestrijdingsmiddelen toegepast. In dat geval wordt de plant geïnjecteerd zodat er geen gifstof bij andere planten of in de omgeving terecht kan komen.

Omdat wij graag volledig biologisch willen bestrijden volgen wij ook andere ontwikkelingen ten aan zien van de Japanse duizendknoop en participeren wij in pilots naar alternatieve methoden zoals het bestrijden via verhitting van de bodem.

Hoogachtend,
burgemeester en wethouders van Heerlen,
namens dezen,
Wethouder voor Beheer en Onderhoud, Mobiliteit, Ruimtelijke Ordening en Ouderenbeleid,
M.P.G.M. Peters

Deze brief is digitaal ondertekend en daarom staat er geen handtekening onder.