Accep­tatie coalitie akkoord en instal­latie van de wethouders.

Voorzitter,

Wij, het Progressief-Linkse Blok van Partij voor de Dieren, Partij van de Arbeid en GroenLinks, zitten hier gezamenlijk, zij aan zij. Wie onze partijprogramma’s voor de gemeenteraadsverkiezingen heeft gelezen kan dat niet verbazen. Al vóór het eerste gesprek met de verkenner Marjo Vankan was er toenadering tussen de partijen en consensus dat wij ons samen konden vinden op vijf onderwerpen:

• Lokale democratie;
• Achterstandenproblematiek;
• Duurzaamheid;
• Inclusiviteit en gelijkwaardigheid;
• Biodiversiteit en dierenwelzijn.

Onderwerpen om in de komende raadsperiode samen op te trekken. In een rol van loyale oppositie, zoals dat heet. Oppositie om de Heerlense samenleving verder te helpen en niet om deze nóg verder te polariseren.

Dat wij hier zitten, als beoogd deel van de coalitie, verbaasd onszelf misschien nog het meest. En wij zitten hier nederig, maar zéér gemotiveerd en héél zelfbewust, vanuit de drie sterke programma’s. En we zijn erg enthousiast over “ onze” wethouderkandidaat. Een kandidaat met al een enorme staat van dienst, ondanks zijn jonge leeftijd.

Voorzitter, de tijd van de eerste uitnodiging tot deelname, tot aan het moment van overeenstemming over het coalitieakkoord, was precies vier dagen. Van zondagmiddag tot woensdagavond. In precies vier dagen tijd zijn de betrokken partijen van het Progressief Links erin geslaagd:

• Zich voldoende en ieder voor zich herkenbaar inhoudelijk in te brengen;
• De achterbannen mee te nemen in de ontwikkelingen;
• Een voor alle drie de partijen kwalitatief acceptabele wethouderkandidaat te leveren;
• Geen vijfde rad aan de wagen te worden maar een serieuze portefeuille aangeboden te krijgen.

Wat dat laatste betreft was er vanaf het allereerste gesprek met de formateur een blijk van vertrouwen. De aangeboden portefeuilles zijn voor de Heerlense samenleving zeer belangrijke opgaven die we vol vertrouwen accepteren. Daar danken we de formateur, maar ook de aangeschoven andere partijen voor. We gaan dat vertrouwen niet beschamen.

Voor ons ligt een coalitieakkoord dat in concept al rood en groen was en oog had voor de ontstane kloof tussen burger en democratie. Na onze inbreng in het coalitieakkoord durven wij te stellen dat het nog roder en nog groener is en de democratie nog verder wil vernieuwen.

In de coalitieovereenkomst is door ons een lans gebroken voor het Burgerberaad, met de toelichting dat de burger te ver van de democratie is komen te staan, die gezien de wederom lage verkiezingsopkomst duidelijk afhaakt en in de armen loopt van populisten. Dat is een niet te onderschatten bedreiging voor de democratie. Met het Burgerberaad komt de (gelote) burger meer direct aan de knoppen en kan aan de gemeenteraad directe aanbevelingen doen. Dit kan leiden tot besluitvorming met veel meer draagvlak, kan polarisatie en desinformatie tegengaan, raken burgers meer betrokken bij de samenleving, voelen burgers zich serieus genomen en zal eigenwaarde toenemen.

Het lokaal energiebedrijf staat al lang op onze gezamenlijke agenda. Dat stond ook in het concept-coalitieakkoord. Maar het Progressief-Linkse Blok heeft er het woordje “sociaal” aan toegevoegd. Dat is belangrijk omdat dit energiebedrijf hoe dan ook in de geliberaliseerde energiemarkt moet opereren en eenmaal winstmakend geen pinautomaat van bestuurders of dienstverleners mag worden. Direct of indirect mag alleen de inwoner, direct of indirect, profiteren. Vandaar het woordje “sociaal”.

Verder wordt op ons verzoek onderzocht of de gemeente en de Heerlense samenleving kan profiteren van duurzame energieprojecten in plaats dat de winsten zomaar uit de regio verdwijnen. De burger betaalt nu de hoofdprijs voor energie en straks ook voor duurzame energie. En ontwikkelaars worden straks gewoon weer steenrijk. Dus ons advies is: als gemeente zelf ontwikkelen. Al dan niet i.s.m. energiecoöperaties. Zoals de gemeente Groningen. Groningen vult daar bijvoorbeeld een duurzaamheidsfonds mee. En met het eerdergenoemde Sociaal Energie Bedrijf kan de zelf opgewekte energie tegen een veel betere prijs ingekocht en verkocht worden. En zo kunnen we ook bijdragen aan een verminderen van de energiearmoede.

Ook Dierenwelzijn is opgenomen in het coalitieakkoord, een cruciaal onderdeel van het profiel van het Progressief-Linkse Blok. Dierenwelzijn in brede zin: zowel de dieren die door de mens worden gehouden, landbouwhuisdieren en gezelschapsdieren, maar zeker ook de wilde fauna in Parkstad én wereldwijd. Het leven en dus ook het dierenleven wordt bedreigd onder andere door klimaatchaos, een gevolg van óns westerse gedrag, ons consumeren en ons energiegebruik. Een niet-fossiele manier van energieopwekking en vermindering van het gebruik van fossiele brandstoffen bv. middels isolatiemaatregelen en andere besparende maatregelen, is een absolute noodzaak in verband met de klimaatproblemen, maar heeft ook hier weer als bijkomend voordeel de bestrijding van energiearmoede. Het verlaagt niet alleen de energierekening van de inwoners van Heerlen, maar draagt dus ook bij aan de bescherming van natuur, biodiversiteit en de wilde fauna wereldwijd, zoals van de insecten dicht bij huis en als van de pinguïn ver van huis. Alles hangt met alles samen: systeemdenken is essentieel voor een samenhangend beleid.

Voorzitter, een groene groei bestaat niet. Wie dat verkondigt is een misleider. We zitten met zijn allen in het ruimteschip Aarde met een beperkte herstelcapaciteit en eindige voorraden. En als door ons gedrag voorraden opraken, klimaatchaos nog erger wordt en biodiversiteit afneemt, dreigt niet alleen voor de bij en de pinguin, maar ook voor onszelf uitsterving. Dus laten we eindelijk, met zijn allen, óók hier in Heerlen, nu eens doorpakken.

Voorzitter, mede dankzij onze beoogde coalitiepartners, ligt er een coalitieakkoord dat roder, groener, en democratischer is, en staat hier een college dat zijn verantwoordelijkheden inderdaad pakt. En dat stemt ons dankbaar en tevreden.