Schrif­te­lijke vragen Géron betref­fende Schone Lucht Akkoord

Indiendatum: 13 jan. 2020
Antwoorddatum: 28 jan. 2020

Geachte mevrouw Géron,

Naar aanleiding van uw vragen d.d. 13 januari 2020 inzake Schone Lucht Akkoord delen wij u het volgende mede. Wij wijzen erop dat tijdens de tweede termijn van de Algemene Beschouwingen op 7 november 2019 een toelichting is toegezegd over de aanpak van luchtkwaliteit. Hierin komt deelname aan Schone Lucht Akkoord aan bod. De toelichting zal worden gegeven in een bijeenkomst van de klankbordgroep Duurzaamheid te plannen in het eerste kwartaal van 2020.

Vraag 1) Is het college bekend met het Schone Lucht Akkoord? Zo ja, wat zijn de redenen van het college om niet aan te sluiten bij het SLA? Wat is de benchmark van de luchtkwaliteit in Heerlen ten opzichte van het landelijke gemiddelde?

Ja, het college is bekend met het Schone Lucht Akkoord. Het college heeft ook het voornemen om aan te sluiten het Schone Lucht Akkoord. Ambtelijk zijn er reeds voorbereidingen getroffen om na te gaan welke meerwaarde het akkoord kan hebben voor de luchtkwaliteit in Heerlen, of gemeente Heerlen een betekenisvolle bijdrage kan leveren en wat dit betekent voor de gemeentelijke organisatie. Helaas is het niet gelukt om de besluitvorming rondom dit onderwerp af te ronden vóór de eerste tekendatum. Het rijk heeft echter toegezegd dat er een tweede tekenronde zal volgen. Naar alle waarschijnlijkheid zal gemeente Heerlen hier wel aan deel kunnen nemen.

Voor de beantwoording van de vraag over een benchmark luchtkwaliteit zijn verschillende benaderingen mogelijk. Indien de wettelijke normen worden aangehouden voor fijn stof en stikstofoxiden voor blootstelling, dan geldt dat er in Heerlen geen norm overschrijdingen aanwezig zijn. De concentratie voor NO2 is het hoogst in de buurt van de N281 en op de Looierstraat (ca. 30 ug/m3). De fijn stof concentratie bedraagt hier ca. 20 ug/m3. Ten opzichte van de wettelijke normen (40 ug/m3) zijn dit geen extreme waarden.

De tweede benadering is te werken met een gezondheidsindicator zoals in het Schone lucht akkoord wordt gedaan. Het Schone Lucht akkoord heeft de

doelstelling te werken aan een permanente verbetering van de luchtkwaliteit in Nederland om gezondheidswinst voor iedereen in Nederland te realiseren. Daarbij wordt een gezondheidsindicator toegepast die de afname van levensverwachting in maanden weergeeft. In onderstaande figuur wordt de gezondheidsindicator voor de Nederlandse gemeenten in 2016 weergegeven voor fijn stof en stikstofoxiden.

Vraag 3) Is het college het eens met de PvdD dat een dergelijke afspraak een stip op de horizon is om optimale inzet te ontwikkelen om minstens dit doel te halen? Bent u het met de PvdD fractie eens dat iedere Heerlenaar verdient een goede luchtkwaliteit verdient? Kunt u uw antwoord toelichten?

Wij wensen iedereen een goede luchtkwaliteit toe om in de leefomgeving van zijn/haar keuze met een goede gezondheid te wonen, werken en recreëren. Dit gezegd hebbende, zien wij ook in dat de gemeente maar voor een beperkt deel bij machte is om dit mogelijk te maken. Als met de stip op de horizon wordt bedoeld de doelstelling van het Schone Lucht Akkoord om toe te werken naar de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voor luchtkwaliteit in 2030 voor fijn stof en stikstofdioxide, dan zijn wij zeker bereid om daar een gezamenlijke inspanning voor te leveren en dit te laten zien door middel van ondertekening van het Akkoord.

Vraag 4) Kan het college aangeven hoeveel vroegtijdige doden en longpatiënten er in Heerlen (jaarlijks) vermeden kunnen worden met een betere luchtkwaliteit?

In de figuur van het antwoord op vraag 2 is te zien dat in 2016 voor Heerlen de gemiddelde afname van levensverwachting 8,58 maanden bedraagt. In 2030 is deze gemiddelde afname gedaald naar 4,65 maanden op basis van bestaande

beleid. Dit betekent dat er een gezondheidswinst is gerealiseerd van vier maanden. Over het aantal vermeden longpatiënten is vooralsnog geen informatie beschikbaar.

Vraag 5) Maatregelen die genomen moeten worden om luchtkwaliteit te verbeteren zijn deels identiek aan maatregelen die genomen moeten worden tegen klimaatverandering, zoals het nieuwe mobiliteitsplan. Bent u het met PvdD eens dat mede daarom SLA opgenomen dient te worden als tweede argument om echt in actie te komen?

Voor de verduurzaming van mobiliteit is PALET het vigerend beleidskader in de mobiliteitsvisie. Het nieuwe mobiliteitsplan bevat maatregelen om een bijdrage te kunnen leveren aan de opgave van energietransitie zoals reeds vastgelegd in PALET.

Tevens is in de mobiliteitsvisie leefbaarheid als onderdeel van een groene leefbare duurzame stad opgenomen, waaronder een schone leefomgeving met een goede luchtkwaliteit kan worden verstaan. Echter, de doelstelling om toe te werken naar de advieswaarden voorgesteld door de WHO maakt geen deel uit van vigerend beleid. Dit dient eerst door het college te worden vastgesteld als ambitie dan wel beleidskader, alvorens het kan doorwerken in ander beleid zoals de mobiliteitsvisie.

Vraag 6) Gemeente Sittard-Geleen is in samenwerking met burgers als eerste gemeente gestart met het inzetten van “ snuffelfietsen” om de luchtkwaliteit op fietspaden te monitoren. Vindt het College dat een goed plan om in Heerlen ook uit te rollen? Zo nee, waarom niet?

Snuffelfietsen door burgers inzetten klinkt als een gemakkelijke manier om een beeld te krijgen van de luchtkwaliteit. Het bevordert tevens de bewustwording van deelnemers aan het verkeer en de betrokkenheid van burgers bij luchtkwaliteit. We vinden echter dat de berekende waarden uit de NSL-monitoringstool een goed beeld geven van de blootstelling op het trottoir, waarop we beleidsmatig goed kunnen sturen. De extra informatie voor fietspaden zou daarvoor geen meerwaarde hebben. Dat neemt niet weg dat burgers dit natuurlijk kunnen oppakken als zij er behoefte aan hebben.

Vraag 7) Tijdens de jaarwisseling had Heerlen de slechtste luchtkwaliteit van het land. Is het College bereid om voor een algeheel vuurwerkverbod (muv centrale show) de bepleiten in Den Haag ten behoeve van de gezondheid van Heerlenaren. Zo nee, waarom niet?

Het is moeilijk te verklaren waarom de piek in fijn stof in Heerlen zoveel hoger is dan in andere steden. Misschien zijn de mistige weersomstandigheden een verklaring. Nationaal wordt al gesproken over een vuurwerkverbod als gevolg van veiligheid en gezondheid en onacceptabele benadering van hulpverleners. Het afsteken van vuurwerk in een beperkt gebied zou een gezonde leefomgeving zeker ten goede komen. Echter is het de vraag in hoeverre de mensen zelf zich hieraan

houden. Wij zouden graag eerst uitgezocht willen zien welke inspanning dit gaat vragen van de handhavers om naleving zeker te stellen.

Hoogachtend,
burgemeester en wethouders van Heerlen,
namens dezen,
Wethouder voor Beheer en Onderhoud, Mobiliteit, Duurzaamheid & Milieu, C.M.J.P. Claessens