Vragen Géron Voor­zie­ningen voor minder draag­krach­tigen in Heerlen

Indiendatum: 26 mei 2021
Antwoorddatum: 10 jun. 2021

Geachte mevrouw Jansen en Geron,

Naar aanleiding van uw vragen d.d. 26 mei 2021 inzake voorzieningen voor minder draagkrachtigen in Heerlen delen wij u het volgende mede.

Vraag 1) Welke voorzieningen bestaan er in Heerlen voor minder draagkrachtigen? Hoe moet zo’n voorziening worden aangevraagd en welke bewijsstukken zijn vereist?

Onlangs hebben wij aan de raad een overzicht gezonden van alle inkomensondersteunende voorzieningen waarop minima in Heerlen een beroep kunnen doen. Ter informatie is dit overzicht nogmaals bijgesloten.
De bewijsstukken variëren per regeling. Het in niet efficiënt om dat allemaal te gaan uitschrijven. Dat zou ook de leesbaarheid niet verhogen, want dat wordt een lang verhaal. Daarom is per regeling een link aan het overzicht toegevoegd, waar alle informatie te vinden is. Alle informatie staat op de gemeentelijke website, inclusief de aanvraagformulieren.

Vraag 2) Welke inkomensgrenzen worden bij deze voorzieningen gehanteerd?

Er zijn verschillende inkomensgrenzen. Die zijn ter informatie aan het overzicht toegevoegd.

Vraag 3) Is het Heerlense college ook voornemens om Heerlenaren met een minimum inkomen een gratis abonnement te verlenen op Heerlense bibliotheken? Zo ja, op welke termijn en welke inkomensgrens wil het college hanteren? Zo nee, waarom niet?

De Heerlense bibliotheek kent 3 soorten abonnementen: Basis € 27 per jaar, Comfort € 45,50 per jaar en Royaal € 54 per jaar. Voor jongeren tot 18 jaar is het abonnement van de bibliotheek gratis. Personen van 18 tot 21 en 65 plussers krijgen € 5 korting.

De gemeente Brunssum biedt mensen met een smalle beurs tijdelijk gedurende één jaar (2021) een gratis Comfort abonnement. Mensen met een uitkering van de gemeente Brunssum krijgen automatisch een brief. Andere minima moeten een aanvraag doen. Dat is een sympathiek gebaar, maar incidentele maatregelen zoals deze dragen niet structureel bij aan het bestrijden van armoede. Belangrijker dan de ene specifieke regeling op de andere te stapelen vinden wij een evenwichtig totaal pakket aan voorzieningen, zoals wij dat in Heerlen hebben.

Hoogachtend,
burgemeester en wethouders van Heerlen,
namens dezen,
wethouder voor Welzijn, Armoedebestrijding en Centrumontwikkeling, P.M.A. van Zutphen

Bijlage

Minima in Heerlen kunnen een beroep doen op diverse inkomensondersteunende voorzieningen. Onderstaand volgt een overzicht van de diverse regelingen.
Per regeling is de draagkracht aangegeven en er is een link opgenomen naar de website voor informatie. De voorzieningen zijn als volgt gerubriceerd:

- Wettelijke regelingen op grond van de Participatiewet -Zelfstandigen
- Kindpakket
- Gemeentelijk armoedebeleid
- Inkomensondersteunende regelingen WMO

- Fiscale regelingen

Wettelijke regelingen op grond van de Participatiewet

Algemene bijstand

In 1965 werd de Algemene Bijstandswet (ABW) ingevoerd. Bijstand werd een recht en geen liefdadigheid meer (van genade naar recht). In 2004 werd de ABW vervangen door de Wet Werk en Bijstand (WWB). Sinds 2015 is dit de Participatiewet (Pw). Deze wet is het vangnet van de sociale zekerheid en doet twee dingen:
1. biedt iedereen vanaf 18 jaar die legaal in Nederland verblijft een (aanvullende) uitkering tot aan het toepasselijke sociaal minimum en

2. helpt mensen zoveel mogelijk (weer) aan het werk (re-integratie).
Inschrijving als werkzoekende op Werk.nl is verplicht. De bijstandsnormen worden landelijk vastgesteld.

Inkomensgrens 100% bijstandsniveau
Informatie: https://www.heerlen.nl/bijstan...

Ioaw

Dit is een uitkering voor mensen die na hun 50e jaar werkloos worden. De Inkomensvoorziening voor Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Werknemers (Ioaw) vult het inkomen van oudere werkloze werknemers aan tot bijstandsniveau. Het belangrijkste verschil is dat voor een Ioaw-uitkering alleen inkomsten uit of in verband met arbeid meetellen voor het recht op een uitkering en dat vermogen wordt vrijgelaten. Men hoeft dus niet het eigen huis ‘op te eten’. Qua hoogte is de uitkering vergelijkbaar met bijstand.

Inkomensgrens 100% bijstandsniveau
Informatie: https://www.heerlen.nl/uitkeri...

Bijzondere bijstand

Bedoeld voor mensen met een laag inkomen die onverwachte hoge kosten hebben, bijv. bewindvoerderskosten, advocaatkosten, maaltijdvoorziening, inrichtingskosten etc. De gemeente bepaalt zelf de draagkracht en of er al dan niet een drempelbedrag wordt toegepast.

Inkomensgrens 120% bijstandsniveau. Voor enkele kostensoorten gelden afwijkende inkomensgrenzen. Informatie: https://www.heerlen.nl/bijzond...

Individuele inkomenstoeslag

Sinds 2004 bestaat de mogelijkheid in het kader van de (WWB) een langdurigheidstoeslag te verlenen. Het is bedoeld als aanvulling op het inkomen voor mensen die langdurig van een laag inkomen afhankelijk zijn, omdat die over het algemeen minder mogelijkheden hebben om te reserveren voor (onverwachte) hoge kosten, zoals voor vervangingsuitgaven.

Per 1 januari 2009 is de langdurigheidstoeslag ex artikel 36 van de WWB gedecentraliseerd naar gemeenten. Sindsdien bepaalt iedere gemeente zelf de hoogte van de toeslag en wat wordt verstaan onder de begrippen “langdurig” en “laag” inkomen. Langdurig hebben wij bepaald op 36 maanden en laag op 100% van de toepasselijke bijstandsnorm.

Sinds 1 januari 2015 heet de langdurigheidstoeslag individuele inkomenstoeslag. De hoogte van de toeslag is: •alleenstaande € 391,-
•alleenstaande ouder € 450,-
•Gehuwden/ samenwonenden € 277,-

•Kostendeler € 238,-

Inkomensgrens: 100% bijstandsniveau
Informatie: https://www.heerlen.nl/individ...

Individuele studietoeslag

De individuele studietoeslag (IST) dient om onderwijs volgende jongeren met een beperking vanaf 18 jaar een financieel steuntje in de rug te geven omdat zij niet in staat zijn naast hun studiefinanciering bij te verdienen. De IST is in 2015 in de plaats gekomen van de studieregeling die de Wajong 2010 kende. Door gemeentelijke beleidsvrijheid zijn er grote verschillen tussen gemeenten in de hoogte van de studietoeslag. In Heerlen is de toeslag momenteel per jaar € 367. Er wordt weinig of geen gebruik va gemaakt (vier aanvragen sinds 2015). De wetgever wil de hoogte van studietoeslag naar € 300 per maand verhogen.

Inkomensgrens: WSF/Wtos
Informatie: https://www.heerlen.nl/individ...

Collectieve zorgverzekering minima

Gemeenten mogen bijzondere bijstand verlenen in de vorm van een collectieve zorgverzekering of in de vorm van een tegemoetkoming in de kosten van de premie van een dergelijke verzekering (art. 35 lid 3 Pw).
Dat eerste doen wij. Alle mensen met een inkomen tot 150% van de bijstandsnorm kunnen deelnemen aan een collectieve zorgverzekering: het VGZ gemeentepakket Zuid-Limburg. Deze verzekering bestaat uit een basisverzekering met een uitgebreide aanvullende verzekering en is geschikt voor mensen die veel zorgkosten hebben. In de verzekering zijn het wettelijk eigen risico van € 385 en eigen bijdragen meeverzekerd. Kinderen tot 18 jaar zijn gratis meeverzekerd.

Dat tweede doen wij niet meer. Van 2007 tot en met 2012 verstrekten wij jaarlijks een bijdrage van € 45 per jaar per verzekerde, om de overstap naar de collectieve zorgverzekering te bevorderen. Omdat het aantal verzekerden stabiliseerde, zijn wij daar vanaf 2013 mee gestopt.

Inkomensgrens: 150% bijstandsniveau
Informatie: https://www.heerlen.nl/collect...

Zelfstandigen

Uitkering of bedrijfskapitaal voor zelfstandigen (Bbz)

Deze regeling bestaat sinds 2004. Het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz) is ingesteld om zelfstandigen uit de bijstand te krijgen (starters) of te houden (gevestigden). Iemand die vanuit de bijstand een bedrijf wil starten kan gedurende drie jaar aanspraak maken op aanvullende inkomensondersteuning en daarnaast een beroep doen op bedrijfskapitaal. Een gevestigde zelfstandige die kampt met financiële problemen kan tijdelijk een (aanvullende) uitkering krijgen en een beroep doen op bedrijfskapitaal.

Het bedrijf moet na bijstandsverlening levensvatbaar zijn, wat betekent dat het bedrijf voldoende inkomen oplevert om te kunnen voortbestaan en van te leven.

Inkomensgrens: 100% bijstandsniveau
Informatie: https://www.heerlen.nl/bijstan...

Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo)

Deze in 2020 ingevoerde regeling is één van de overheidsmaatregelen om ondernemers te ondersteunen tijdens de coronacrisis. De regeling bestaat uit 2 voorzieningen:
1 een inkomensondersteuning voor levensonderhoud die aanvult tot aan tot het sociaal minimum en
2 een lening voor bedrijfskapitaal tot maximaal € 10.157.

De Tozo kent drie regelingen: Tozo 1 gold van 1 maart tot 1 juni, Tozo 2 van 1 juni tot 1 oktober en Tozo 3 van 1 oktober 2020 tot 1 juli 2021. In deze jaarrekening wordt de Tozo voor het jaar 2020 verantwoord. Gemeenten worden financieel volledig gecompenseerd door het rijk.

Inkomensgrens: 100% bijstandsniveau
Informatie: https://www.heerlen.nl/tijdeli...

Ioaz

De Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (Ioaz) is een werkloosheidsregeling speciaal voor oudere zelfstandigen (55 plussers) die gedwongen worden hun bedrijf te beëindigen of te verkopen, omdat ze uit hun bedrijf een te laag inkomen kunnen halen. De IOAZ-uitkering vult het inkomen aan tot bijstandsniveau. De IOAZ-uitkering wordt na bedrijfsbeëindiging (uitschrijven uit het handelsregister bij de KvK) uitbetaald.

Kindpakket

Stichting Leergeld Parkstad (SLP)

Doel: zorgen dat zo veel mogelijk kinderen in de leeftijd van 4 t/m 18 jaar, die in gezinnen opgroeien met minimale financiële middelen, mee kunnen doen aan schoolse en vrijetijdsactiviteiten.

Inkomensgrens: 120% bijstandsniveau
Informatie: https://www.heerlen.nl/kindpak...

Jeugdfonds Sport & Cultuur Limburg

De Stichting Jeugdfonds sport en cultuur makt het mogelijk dat kinderen uit gezinnen met weinig geld toch mee ,kunnen doen aan sport- en cultuurbeoefening. JFS betaalt contributie en attributen (bijv. voetbalschoenen) voor kinderen van 4 tot en met 18 jaar. JFC doet hetzelfde voor deelname aan culturele activiteiten.

Inkomensgrens: 120% bijstandsniveau
Informatie: https://www.heerlen.nl/subsidi...

https://www.heerlen.nl/jeugdcu...

Jeugdeducatiefonds

Sinds 2019 ondersteunen wij het Jeugdeducatiefonds (JEF).
Het JEF ondersteunt kinderen in hun cognitieve, sociaal-emotionele en culturele ontwikkeling, draagt bij aan verbetering van de thuissituatie en bevordert gezondheid en beweging. IN Heerlen werkt het JEF samen met docenten en schoolleiders van 9 basisscholen om kinderen hun talenten maximaal te laten ontwikkelen en aldus de kans op armoede in de toekomst te verkleinen.

Inkomensgrens: scholen met veel kinderen die opgroeien vanuit een achterstand, Informatie: https://www.jeugdeducatiefonds...

Stichting Jarige Job

Maakt verjaardagen mogelijk voor kinderen die verjaardag niet kunnen vieren omdat daar thuis geen geld voor is. In Nederland zijn meer dan 61.000 kinderen die hun verjaardag niet kunnen vieren, omdat er geen geld voor is. Stichting Jarige Job helpt deze kinderen door het geven van een verjaardagsbox. Hierin zit alles wat nodig is voor een echte verjaardag thuis en op school.

Verjaardagsboxen worden geschonken en distributie loopt via Leergeld en scholen.

Informatie: https://www.heerlen.nl/kindpak...

Schoolzwemmen

Heerlen biedt gratis schoolzwemmen voor kinderen uit groep 5 van de basisscholen in Heerlen die nog niet over een A, B of C diploma beschikken en voor kinderen uit de groepen 6,7 en 8 zonder zwemdiploma A.

Informatie: https://www.heerlen.nl/subsidi...

Bibliotheek

Een basis abonnement bij de bibliotheek is in Heerlen gratis voor jeugdigen tot 18 jaar.

Inkomensgrens: gratis voor kinderen tot 18 jaar. Informatie: https://www.bibliotheekheerlen...

Stop Kinderarmoede

Sinds 2017 werken wij samen met Stichting Stop Kinderarmoede aan de bestrijding van kinderarmoede in Nederland. Deze organisatie geeft kledingpakket uit ,voorzien van nieuwe kleding, nieuwe schoenen en een aantal leuke cadeautjes in de vorm van nieuw speelgoed. Wij nemen een pakket met winterkleding af ter waarde van € 165 per kind en betalen een vergoeding van € 65 per kind.

Inkomensgrens: 100% bijstandsniveau
Informatie: Project stop - Stichting Stop - Stop Kinderarmoede In Nederland

Fietsproject

Voor kinderen in het voortgezet onderwijs tot en met 18 jaar is er een vergoedingsregeling voor een fiets via Stichting Leergeld.
Voor kinderen tot en met de lagere school hebben wij samen met Werk voor Heerlen een eigen fietsproject. Per verstrekte fiets betalen we een bijdrage van € 50.

Gemeentelijk armoedebeleid

Fit @ Fun regeling

Ontstaan in 2005 als gemeentelijke kortingsregeling, bedoeld ter voorkoming van een sociaal isolement van Heerlense inwoners met een laag inkomen middels het stimuleren van sportieve, sociale en culturele activiteiten. Dit was een declaratieregeling (met verantwoording via bonnetjes). De uitvoering was bureaucratisch en de uitvoeringskosten hoog. Het aantal aanvragen was relatief laag.

De vergoeding bedroeg maximaal € 225,- per huishouden, met een verhoging van € 250 per jaar voor elk thuiswonend kind < 21 jaar. Dit werd gefinancierd uit de “Aboutalebgelden”, tijdelijke extra middelen we in 2009, 2010 en 2011 kregen. Toen die vanaf 2012 wegvielen is het bedrag verlaagd, omdat het financieel niet meer haalbaar was.

In 2017 nam de raad een motie aan om alle Heerlenaren van 18 jaar of ouder met een inkomen tot 110% van het bijstandsniveau in aanmerking te laten komen voor een bijdrage van € 75 per persoon per jaar in de kosten van individuele maatschappelijke, sociale, sportieve en/of culturele activiteiten. Bijstandsgerechtigden krijgen de bijdrage automatisch.

Inkomensgrens: 110% bijstandsniveau
Informatie: https://www.heerlen.nl/fit-en-...

Kledingbank Limburg

Verstrekt kleding, schoenen en babypakketten aan mensen die moeite hebben hier zelf in te voorzien. Twee keer per jaar organiseren wij 4 kledingdagen op locatie in gemeenschapshuis Heksenberg. Alle bijstandsgerechtigden krijgen uitnodiging.

Informatie: https://kledingbank-limburg.nl...

Voedselbank Limburg

Biedt voedselhulp aan de armste mensen en voorkomt voedselverspilling.
Wij ondersteunen de Voedselbank met een bijdrage van € 5 per voedselpakket (voor logistieke kosten zoals opslag, transport, koeling etc.).

Inkomensgrens: leefgeld
Informatie: https://www.heerlen.nl/voedsel...

Samen Delen

Non-profit organisatie die huisraad inzamelt en weggeeft aan mensen die dat nodig hebben. Wordt bij inrichtingskosten als voorliggende voorziening aangemerkt.

https://www.stichtingsamendele...

Consuminderhuis Parkstad

Leert mensen meer te doen met minder en biedt praktische hulp (kleding/speelgoed/inrichting) en crisishulp (snel voedselpakket) in ruil voor deelname aan consuminderkring of vrijwilligerswerk.

Informatie: http://www.consuminderhuispark...

SchuldHulpMaatje

Biedt ondersteuning bij financiële huishouding. Heeft infopunten (zie website) waar mensen zonder afspraak en gratis terecht kunnen voor advies en hulp bij de financiële administratie. Helpen ook met invullen van formulieren.

Informatie: https://www.heerlen.nl/hulp-bi...

Inkomensondersteunende regelingen WMO

Tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten

Met ingang van 1 januari 2014 werd de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en de Compensatieregeling Eigen Risico (CER) afgeschaft. Om de doelgroep te compenseren is de Tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten in het leven geroepen. Dit is een financiële tegemoetkoming voor mensen met een inkomen tot 120% van de toepasselijke bijstandsnorm die de afgelopen twee jaren het wettelijk eigen risico volledig aangesproken hebben. Let op: mensen die een arbeidsongeschiktheidsuitkering krijgen van het UWV krijgen een “tegemoetkoming arbeidsongeschiktheid” van het UWV.

Hoogte van de tegemoetkoming is € 125,00 per kalenderjaar.

Informatie: https://www.heerlen.nl/chronis...

Mantelzorgcompliment

Een financiële blijk van waardering voor mantelzorgers ter hoogte van € 200 jaarlijks. Informatie: https://www.heerlen.nl/premie-...

Fiscale regelingen

Toeslagen

Zorgtoeslag (een inkomensafhankelijke compensatie voor de premie van de zorgverzekering)
Huurtoeslag (een inkomensafhankelijke bijdrage in de huurkosten van een woning)
Kinderopvangtoeslag (een inkomensafhankelijke tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang) Kindgebonden budget (een inkomensafhankelijke bijdrage in de kosten voor kinderen tot 18 jaar naast kinder- bijslag.

Toeslagen worden uitbetaald door de Belastingdienst en zijn naast bijstand een belangrijke bron van inkomsten voor minima.

Informatie: https://www.belastingdienst.nl...