Schrif­te­lijke vragen Géron/Jansen over Ratten­overlast


Indiendatum: 30 sep. 2021

Geacht college,

Uw memo van 3 augustus 2021 over rattenbestrijding in Heerlen roept enkele vragen op.

Het is goed om te lezen dat ook het college van gemeente Heerlen aandacht heeft voor preventie van rattenoverlast in de stad. De memo noemt controle van de riolering en het zorgen dat er geen voedselaanbod en schuilgelegenheid voor de ratten is op plekken waar mensen hen liever niet zien. Verder benoemt de memo dat ratten onderdeel uitmaken van de natuur en onze leefomgeving. Het is goed dat mensen zich realiseren dat ze moeten samenwonen met dieren in het wild.

Er is veel voor te zeggen dat mechanische methoden gebruikt moeten worden als dat kan, voordat gif ingezet mag worden. Echter: de klapvallen die de memo als voorbeeld noemt, zijn zeer dieronvriendelijk. Niet zelden breken zij de rug van het dier, waardoor het dier een zeer pijnlijke dood sterft. Hiervoor zijn goede diervriendelijke alternatieven. In deze bestanden en links vind u voorbeelden daarvan.

Als gif (wanneer er overlast is en mechanische methoden niet mogelijk zijn) worden de anti-coagulantia genoemd. Zij zorgen voor een langzame, nare dood van de rat. Enkele jaren geleden is een ander gif, alfachloralose, ontwikkeld dat de dieren bewusteloos laat worden, waarna zij door het middel onderkoeld raken en daardoor overlijden zonder dat ze het merken. Als dan toch chemisch ingegrepen wordt, is dit diervriendelijker dan anti-coagulantia en dus te prefereren.

  1. Het aantal meldingen van rattenoverlast stijgt, zo stelt de memo. U noemt hiervoor verschillende oorzaken. In hoeverre gaan verschillende meldingen over dezelfde rattenfamilies?

  2. Is het college bereid om nog meer in te zetten op preventie van rattenoverlast door

    1. frequentere controle van de rioleringen, ook die vanaf de woningen?

    2. meer voorlichting richting inwoners over de consequenties van voedsel op plekken die voor ratten bereikbaar zijn en over het bieden van schuilmogelijkheden voor deze dieren? De memo noemt dit al, maar is nog vrijblijvend. Per wanneer, op welke wijze en hoe frequent gaat het college deze voorlichting vormgeven?

    3. frequentere leging van gemeente-afvalbakken? Nog steeds zijn er op veel plekken regelmatig uitpuilende afvalbakken te zien waar rondom veel afval en voedselresten liggen.

    4. Het voerverbod voor duiven uit te breiden naar alle in het wild levende dieren en dit te laten gelden voor heel Heerlen, met uiteraard de nodige handhaving daaraan gekoppeld? Bekend is de gewenste mogelijkheid tot ontheffing voor de gemeente van het voerverbod voor duiven ten behoeve van het voeren van mais met nicarbazine. Hoe denkt het college te voorkómen dat hierdoor ratten aangetrokken worden?

  3. Worden in Heerlen andere mechanische methoden gebruikt dan klapvallen? Zo ja, welke?

  4. Is het gebruik van de zeer dieronvriendelijke lijmplanken in Heerlen toegestaan? Zo ja, is het college bereid dit gebruik per ommegaande te verbieden? Zo nee, waarom niet?

  5. Is het college bereid om over te gaan op diervriendelijkere vangkooien dan de klapvallen? Zo ja, per wanneer? Zo nee, waarom niet? Het feit dat dit wellicht iets arbeidsintensiever is en dat een richtlijn gemaakt moet worden waar de gevangen ratten naartoe gebracht moeten worden, mag geen reden zijn om zoveel dierenleed te veroorzaken.
  6. Als gebruik gemaakt “moet” worden van chemische bestrijdingsmiddelen, wil het college dan het middel/de werkzame stof alfachloralose propageren boven anti-coagulantia? Zo nee, waarom niet?

    Graag beantwoording binnen de geldende termijn

Indiendatum: 30 sep. 2021
Antwoorddatum: 25 okt. 2021

Geachte mevrouw Géron,

Naar aanleiding van uw vragen d.d. 30 september 2021 inzake rattenoverlast delen wij u het volgende mede.

Vraag 1) Het aantal meldingen van rattenoverlast stijgt, zo stelt de memo. U noemt hiervoor verschillende oorzaken. In hoeverre gaan verschillende meldingen over dezelfde rattenfamilies?

Het is niet bekend of meldingen over rattenoverlast over dezelfde rattenfamilies gaan.

Vraag 2) Is het college bereid om nog meer in te zetten op preventie van rattenoverlast door:

Vraag 2a) Frequentere controle van de rioleringen, ook die vanaf de woningen?

Hoofdriolen worden één keer per tien jaar geïnspecteerd. Secundaire riolen, zoals bijvoorbeeld huis- en kolkaansluitingen, worden niet periodiek geïnspecteerd maar alleen bij een vermoeden dat er een defect is. Als er defecten worden geconstateerd, wordt hier direct actie op ondernomen. Het is financieel en organisatorisch onhaalbaar om alle secundaire riolen periodiek te inspecteren. Mede omdat deze deels ook op particulier grondgebied liggen.

Vraag 2b) Meer voorlichting richting inwoners over de consequenties van voedsel op plekken die voor ratten bereikbaar zijn en over het bieden van schuilmogelijkheden voor deze dieren? De memo noemt dit al, maar is nog vrijblijvend. Per wanneer, op welke wijze en hoe frequent gaat het college deze voorlichting vormgeven?

Het streven is om voor het einde van dit jaar het communicatieplan gereed te hebben. De voorlichting is vooral bedoeld als bewustwordingsinstrument gericht op de effecten van voeren en verder om bewoners in staat te stellen bij te dragen aan het wegnemen van oorzaken en het verminderen van overlast.

Vraag 2c) Frequentere leging van gemeente-afvalbakken? Nog steeds zijn er op veel plekken regelmatig uitpuilende afvalbakken te zien waar rondom veel afval en voedselresten liggen.

Sinds 1 april 2021 is de capaciteit voor het ledigen van de afvalbakken door Werk voor Heerlen verhoogd van drie naar vier ploegen. Uit de resultaten van maandelijkse inspecties blijkt dat het ledigen van afvalbakken over het algemeen genomen is verbeterd en voldoet aan het vastgestelde ambitieniveau. Dit neemt niet weg dat sommige afvalbakken nog steeds (te) vol kunnen zijn. Wij hebben hier aandacht voor en bespreken dit periodiek in het werkoverleg met Werk voor Heerlen.

Vraag 2d) Het voerverbod voor duiven uit te breiden naar alle in het wild levende dieren en dit te laten gelden voor heel Heerlen, met uiteraard de nodige handhaving daaraan gekoppeld? Bekend is de gewenste mogelijkheid tot ontheffing voor de gemeente van het voerverbod voor duiven ten behoeve van het voeren van mais met nicarbazine. Hoe denkt het college te voorkómen dat hierdoor ratten aangetrokken worden?

Artikel 2:53A van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) biedt de mogelijkheid om plaatsen aan te wijzen waar het verboden is om dieren te voeren. Doel van dit artikel is het tegengaan van de uitbreiding van dieren die overlast veroorzaken. Het artikel biedt de mogelijkheid voor lokaal maatwerk: uitsluitend de plekken waar zich problemen voordoen of verwacht worden, kunnen worden aangewezen als verbodsgebied. Het invoeren van een voerverbod in heel Heerlen is pas aan de orde als blijkt dat er dusdanig veel gebieden zijn waar zich problemen voordoen. Dit is momenteel niet het geval.

Het voeren van duiven met de toevoeging van nicarbazine gebeurt met afgestemde hoeveelheden zodat er geen voer achterblijft waardoor ratten worden aangetrokken.

Vraag 3) Worden in Heerlen andere mechanische methoden gebruikt dan klap-vallen? Zo ja, welke?

Nee, in Heerlen worden uitsluitend klapvallen gebruikt voor het bestrijden van ratten.

Vraag 4) Is het gebruik van de zeer dieronvriendelijke lijmplanken in Heerlen toegestaan? Zo ja, is het college bereid dit gebruik per ommegaande te verbieden? Zo nee, waarom niet?

Lijmplanken zijn in Nederland vrij te verkrijgen voor particulieren en het is niet verboden deze te gebruiken, maar het gebruik is uitsluitend toegestaan binnen gebouwen. Daarbij moet onnodig lijden van het (plaag)dier worden voorkomen. De gemeente is niet het bevoegde gezag om het gebruik van lijmplanken binnen gebouwen te verbieden.

Het gebruik van lijmplanken buiten gebouwen is zonder ontheffing verboden. Voor het gebruik van lijmplanken is een ontheffing nodig van de provincie. De provincie kan uitsluitend ontheffing of vrijstelling voor het gebruik van lijmplanken verlenen als er geen andere bevredigende oplossing voor het doden of vangen van dieren bestaat. Wij zijn niet van plan om in de toekomst een ontheffing aan te vragen voor het gebruik van lijmplanken.

Vraag 5) Is het college bereid om over te gaan op diervriendelijkere vangkooien dan de klapvallen? Zo ja, per wanneer? Zo nee, waarom niet? Het feit dat dit wellicht iets arbeidsintensiever is en dat een richtlijn gemaakt moet worden waar de gevangen ratten naartoe gebracht moeten worden, mag geen reden zijn om zoveel dierenleed te veroorzaken.

Nee, wij zijn van mening dat het gebruik van klapvallen is gerechtvaardigd om rattenoverlast tegen te gaan. Vangkooien kunnen ook onnodig veel stress veroorzaken bij gevangen dieren. Wij streven ernaar om rattenoverlast zoveel mogelijk te voorkomen in plaats van te bestrijden.

Vraag 6) Als gebruik gemaakt “moet” worden van chemische bestrijdingsmiddelen, wil het college dan het middel/de werkzame stof alfachloralose propageren boven anticoagulantia? Zo nee, waarom niet?

Rattenoverlast moet zoveel mogelijk worden voorkomen. De focus is altijd gericht op preventie en maatregelen die het aantrekken, verblijf en de ontwikkeling van ratten minimaliseren. Als er na toepassing van preventieve maatregelen toch nog overlast ontstaat, dan is de volgende stap de inzet van niet-chemische bestrijdingsmethoden zoals klapvallen. Pas als deze onvoldoende werken mogen als laatste stap chemische bestrijdingsmiddelen (rodenticiden) worden ingezet. De afgelopen jaren zijn chemische bestrijdingsmiddelen slechts incidenteel toegepast.

Wij zijn van mening dat het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen vanwege het minimale gebruik is gerechtvaardigd.

Hoogachtend,
burgemeester en wethouders van Heerlen,
namens dezen,
Wethouder voor Beheer en Onderhoud, Mobiliteit, Duurzaamheid & Milieu, C.M.J.P. Claessens

Interessant voor jou

Mondelinge vragen Géron cs cijfers/analyses project Heerlen-Noord

Lees verder

Schriftelijke vragen Plusquin over Verplaatsen overlast gevende roekenkolonies Heerlerbaan en Hoensbroek

Lees verder

Help mee aan een betere wereld

    Word lid Doneer