Bijdrage Algemene Beschou­wingen 2023

Bijdrage Begroting 2024

uit liefde voor de planeet en al het daarop voorkomende leven en

daarmee ook voor onze stad

Ja dat artikel van de gemeentewet

De volgende zinnen uit mijn bijdrage van 2022 komen u misschien bekend voor: “Tegen het eind van dit agendapunt zullen er naar schatting 15à18 soorten zijn uitgestorven. “

Het verdwijnen van planten- en diersoorten is een natuurlijk proces, maar momenteel gaat dat 100 tot 1000 keer sneller.

Oorzaak is een samenleving met als basis een enorme hoeveelheid fossiele energie. Hiermee hebben we een economie opgetuigd die uitgaat van voortdurende groei van het BBP zonder rekening te houden met de basis van het leven nl. de natuur: bodem, ecosystemen, water en lucht.

De westerse mens heeft een dubbele oogziekte ontwikkelt: energieblindheid en ecologieblindheid.

De VN en ook de Europese Commissie onderstrepen hoe afhankelijk mensen zijn van de natuur. De Commissie beschouwt het verlies aan biodiversiteit en de instorting van ecosystemen als een van de grootste bedreigingen voor de mensheid in het komende decennium – ook economisch gezien.

In Heerlen weten we dat biodiversiteit van groot belang is, alhoewel vaak als gevolg van genoemde oogziektes, wordt tegengesputterd: het mag vooral niet teveel kosten. Maar de kosten van niet-handelen zullen op middellange termijn veel hoger zijn en naar verwachting voortdurend stijgen. (Dit is een winstwaarschuwing.)

De uitdaging bij biodiversiteit en stadsnatuur is om leefgebieden van dieren en planten te beschermen, uit te breiden en met elkaar te verbinden in Heerlen maar laten we dat ook Parkstad-breed oppakken. Beleid dient gestoeld te zijn op basis van adviezen van ecologen en dus moeten we anders gaan denken over vergroening: niet de beeldkwaliteit, meestal op basis van een andere veelvoorkomende ziekte: het zg. netheidssyndroom, moet leidend zijn, maar de kennis die de ecologische wetenschap ons biedt.

De belangrijkste oorzaak van de afname van biodiversiteit is onze industriële voedselproductie, met name de bio-industrie. Dus een gemeente die beweert duurzaamheid hoog in het vaandel te hebben, is daarom als vanzelfsprekend voorstander van een eetpatroon met vooral plantaardige eiwitten. Dus het motto “carnivoor geef het door” is Heerlen op het lijf geschreven. Daar komen we op terug!

Klimaatverandering is een symptoom van een desastreus economisch systeem dat we hebben kunnen optuigen in een korte, historisch gezien zeer abnormale periode in de menselijke historie. Een periode waarbij een enorme hoeveelheid zeer geconcentreerde en goedkope fossiele energie ter beschikking kwam. Wij zijn bovendien de laatste eeuw opgeleid tot hyperconsumenten en ervaren dat nu als de normale toestand met als gevolg:

o.a. overbevolking, vervuiling, klimaatverandering, verwoesting van biotopen, overbevissing, landdegradatie, sociale ongelijkheid en momenteel het meest urgent: klimaatverandering.

Gebieden waar de gemiddelde temperatuur 29 graden C of hoger is, zijn voor de mens onleefbaar. Op dit moment is dat 0.8 % van het landoppervlak. Bij een temperatuurstijging van 1.5 graad wordt dat (binnen 50 jaar) 9 % . Daar wonen1.5 miljard mensen in een onleefbaar gebied. Als we 1.5 graad niet halen en doorschieten naar 3 % is dat gebied 19 % waarop 3 miljard mensen wonen. Hoezo is immigratie een belangrijk onderwerp bij de komende verkiezingen ?

En Parijs halen we helaas niet meer, maar iedere tiende graad minder voorkomt heel veel extra ellende en kosten.

Met deze kennis, maar ook onder druk van verhoogde energieprijzen zijn we begonnen met het versneld isoleren van huizen. Dat levert uiteindelijk minder uitstoot op van broeikasgassen.

In Heerlen maken we werk van een sociale energietransitie, waarin duurzaamheid en solidariteit als belangrijkste waarden samengaan. Dat betekent zowel een lagere energierekening als een kleinere ecologische voetafdruk. We doen dat via de woningcorporaties.

Voor woningeigenaren is o.a. het energierechtvaardigheidsfonds gecreëerd, speciaal gericht op bewoners die niet of onvoldoende gebruik kunnen maken van bestaande financierings-mogelijkheden en de baatbelasting. Voor iedereen is uitgebreid advies te verkrijgen bij de WWWinkel.

De huurders van de circa 7900 particuliere woningen hebben mogelijkheid om de verhuurder te vragen de woning te verduurzamen. Maar dat is een moeilijk traject en de verhuurder staat niet te popelen om mee te werken. Die huurders kunnen hulp gebruiken! In een motie vragen we het college te bekijken hoe en of we die huurders kunnen ondersteunen in de uitoefening van het initiatiefrecht tot woningverduurzaming.

Dierenzaken

Om alles wat in de Dierenwelzijnsnota beschreven staat, ook te effectueren stellen wij voor om een Commissie Dierenwelzijn in het leven te roepen. Dat moet een onafhankelijk en deskundig adviesorgaan zijn, dat gevraagd en ongevraagd advies kan geven in dieraangelegenheden. De vorm kan nader worden gedefinieerd.

In het nieuw op te stellen integraal Beleidsplan Veiligheid en Leefbaarheid wil de PvdD dierenmishandeling opgenomen hebben (hierover zijn art33 vragen gesteld).

Dierenmishandeling heeft vaak een relatie met ander afwijkend menselijk gedrag. Het is dus een signaal dat we niet mogen verwaarlozen. Daarover hebben wij vragen gesteld en wij hopen zeer op een positieve reactie.

Dierenwelzijn en mensen met beperkte middelen.

We blijven vragen om hulp bij dierenartskosten. Zoveel mensen die in deze tijden vaak buiten hun schuld in penibele financiële omstandigheden verkeren, daar mogen dieren niet de dupe van zijn.

We dienen een motie in omdat we willen dat er onderzocht wordt of er hulp kan worden geboden.

Een volledig circulaire economie in 2050

Alles wat we niet kopen hoeven we nooit te recyclen.

Waarom circulair? Efficiënter en langer gebruik van grondstoffen vermindert de uitstoot van broeikasgassen. Dat willen we bereiken!

Wat is verschil tussen circulair en duurzaam?

Circulariteit focust zich op kringlopen van grondstoffen, terwijl duurzaamheid breder betrekking heeft op mensen, de planeet en economie.

PvdD staat achter het streven naar een circulaire economie maar is het oneens

met de tekst in de begroting: t.w. Hoe beter afvalscheiding werkt en hoe meer de circulaire economie gestalte krijgt, des te meer zullen schone grondstoffen op termijn gaan zorgen voor een stabiele afvalstoffenheffing. Hierbij wordt geen rekening gehouden met het feit dat niets oneindig kan worden hergebruikt. Bijv. Plastic hooguit 1 of 2x en papier gemiddeld 7x.

Alleen sturen op circulaire economie kan nog steeds zorgen voor een onleefbare omgeving, als we niet werken aan doelstellingen van schone lucht, water, bodemkwaliteit of biodiversiteit.

We juichen het toe dat we in Heerlen de ambitie hebben om met partners een Circulair

Ambachtscentrum te realiseren, waar de circulaire economie in de praktijk wordt gebracht.

Een Circulair Ambachtscentrum kan naast milieueffecten en kostenbesparing ook een sociaal-maatschappelijk effect hebben voor maatschappelijk en duurzame instellingen, onderwijs en mede-ondernemers in de stad en de regio en daarmee een zo sterk mogelijke verbinding met de maatschappij te maken. Hiertoe dienen wij een motie in.

2 e Termijn

1. Wat is de stand van zaken voor wat betreft de doorontwikkeling

van de inkooporganisatie? Het college heeft in mei 2022 gezegd: ‘het initiatief en de weg naar

een nieuw inkoopbeleid is reeds ingezet’. In MBP en begroting 2024 staan de plannen.

Kunt u ons informeren over wat er al gerealiseerd is?

- Hoe zijn elementen van duurzame en circulaire inkoop en aanbesteding in de integrale bedrijfsvoering opgenomen en hoe is dit in de praktijk zichtbaar?

- Het doel van Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVOI) met de CO2-Prestatieladder** is om ook opdrachtnemers te stimuleren de CO2-uitstoot te reduceren.

- PvdD noemt een voorbeeld:

-is er een lijst opgesteld met alle partners waar de gemeente inkoopt?

-is er met deze partners (opnieuw en dringend) het gesprek aangegaan om te inventariseren welke stappen zij per directkunnen zetten om tot een duurzamer aanbod te komen binnen de huidige contracten en afspraken?

Hierover zien wij graag een terugrapportage van aan de raad.

2. Als we het hebben over MVOI dan past daarbij duurzaam

bankieren zoals ook het MBP vermeld dat we in deze bestuursperiode de ambitie hebben over te stappen op duurzaambankieren en in 2023 verkennen we de route, het jaar is nog niet ten einde. Andere gemeenten hebben die weg al ingeslagen. Het is niet de gemakkelijkste weg maar wel een noodzakelijk bij duurzaam en verantwoordelijk handelen.

Kunnen we in Q1 een routeplan duurzaam bankieren Heerlen verwachten?

3. Schone Lucht.

In Heerlen komt veel longkanker voor (vlgs. De Kankeratlas). Wat de oorzaak hiervan ook is, longpatiënten hebben in ieder geval gezonde lucht met weinig fijnstof nodig. Daarnaast zorgt goede luchtkwaliteit ook voor preventie van longkanker en andere ziektes.

Op de interactieve fijnstofkaart is per gemeente te zien op hoeveel dagen de daggemiddelde advieswaarde van de WHO voor fijnstof in 2022 is overschreden. De WHO stelt een grens bij maximaal 15 microgram/m3 en het advies is hier niet meer dan 4 dagen per jaar overheen te gaan. In Heerlen is 84 dagen overschrijding gemeten in 2022.

Meten wij ? Waar meten wij ? Rondom scholen ? In wijken ?

Wat weten we bijvoorbeeld van luchtvervuiling door houtstook in onze stad?

De gevolgen van houtstook moeten bij gemeente en burgers op de agenda geplaatst worden.

Hebben wij voldoende aandacht voor emissieverlagende projecten ?